Kilo aldığımız dönemlerde hemen suçu metabolizmamıza atar ve yavaş çalıştığını düşünürüz. Ve çevrede gördüğümüz incecik kadınların metabolizmalarının bizden çok hızlı çalıştığını. Kilo almanızın en büyük suçlularından biri olarak gördüğünüz metabolizma hızınızı değiştirmek ve istediğiniz seviyede tutmak aslında elimizde. İşte ipuçları…
Birçok kişi karmaşık ve mükemmel bir çalışma sistemine sahip olan metabolizma hakkında her şeyi bildiğini düşünür, ama aslında çok azımız tam anlamıyla bir şeyler biliriz bu konuda.
Büyük sorular
İnce insanlar gerçekten daha hızlı bir metabolizmaya mı sahip? Gerçek şu ki yavaş metabolizmaya sahip insanların kilo almaya meyilli oldukları doğru; ancak araştırmalara göre kilolu insanların metabolizma hızları ince olanlarınkine oranla daha hızlı. Çünkü büyük bir vücut demek daha fazla kalori harcayan bir vücut demektir.
Kilo vermek metabolizmamı yavaşlatır mı? Vücudunuzun metabolik hızı siz kilo verdikçe belli bir ölçüde azalır. Çünkü vücudunuz inceldiği için daha az kalori harcamaya başlar. Bu yavaşlamanın önüne geçmenin en iyi yolu egzersize ağırlık vermektir.
Egzersizin metabolizmayı saatlerce hızlı seviyede tuttuğu ve egzersizden hemen sonra ya da önce yediklerimin, depolanmış yağlara oranla çok daha çabuk yakılacağı doğru mu? Evet, bu doğru. Yaptığınız egzersizin türüne ve şiddetine göre vücudunuz sonrasında l ile 12 saat arasında daha hızlı çalışmayı sürdürür. Ayrıca vücudunuzun kas dokusunu ne kadar fazlalaştırıp kas yaparsanız, vücut daha hızlı çalışır. Çünkü kas dokusu yağ dokusundan daha fazla enerji harcar, hem de hareketsiz olduğunuz ya da uykuda olduğunuz zamanlarda bile.
Enerji yakımı
Üç şekilde kalori yakarsınız yani enerji harcarsınız. İlki vücudunuzun hareketsizkenki metabolik hızıdır. Bu, vücudunuzun dinlenirken harcadığı enerji miktarı anlamına gelir. Yani nefes almak, kalp atışları gibi vücut fonksiyonları için harcanan enerjidir. İkincisi ise thermogenesis adı verilen enerjidir. Bu enerji vücut sıcaklığını ayarlamakta, stresle baş etmekte ve sindirimde kullanılır.
Son olarak da fiziksel enerji geliyor. Yani gün içindeki hareketleriniz ve egzersizlerde yakılan enerji. Günlük toplam enerjinizin en büyük kısmı (yüzde 60 ile 75 arasındaki) vücudunuzun hareketsizkenki metabolizması tarafından yakılır. Daha da iyisi bu hareketsizkenki metabolizma hızını ve gün içinde hiçbir şey yapmadan harcanan enerjiyi arttırmanın da yolları var.
Eğer vücudunuzun hayati fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayan enerjiden keserseniz bu, kilo vermenizi kolaylaştırmak yerine zorlaştıracaktır. Örneğin bu fonksiyonlar için her gün en azından 2000 kalori almanız gerekir. Bu oranın altına düştüğünüzde ise vücudunuz alarma geçerek her bir kaloriyi, yağları depolamaya başlar.
Metabolizmayı etkileyen faktörler
Kaslar: Kas kütleniz ne kadar fazla olursa vücudunuz hareketsizken o kadar çok kalori yakarsınız. Çünkü kaslar, hareketsizken bile enerji yakmaya devam eder.
Yaş: Vücudun metabolik hızı yaşınızın artmasıyla birlikte azalma gösterir.
Mevsim: Soğuk bir iklim metabolizma hızınızı arttırabilir. Çünkü vücut kendini ısıtmak için daha çok enerjiye ihtiyaç duyar.
Yiyecekler: Küçük porsiyonlar halinde ve sık sık yemek yemek metabolizmayı hızlandırır.
Bebek sahibi olmak: Hamile kalmak da metabolizma hızında artış sağlar.
Metabolizmayı hızlandırmak için
1. Daha çok yiyin. Kalori atımınızı azaltmaya çalıştığınızda vücudunuz onları yakmak yerine her kaloriyi depolamaya çalışır.
2. Sık sık yiyin. Metabolizma hızınız her yemekte biraz daha hızlanır.
3. Egzersiz yapın. Egzersiz sonrasında metabolizma hızınız büyük ölçüde artar. Ayrıca vücudunuz hızlı çalışmayı sürdürür.
4. Kas yapın, Düzenli egzersizle vücudunuzun kas dokusunu arttırabilirsiniz.
5. Hareketli olun. Fiziksel aktivite sadece egzersiz salonunda nefes nefese yapılan terletici sporlardan ibaret değildir. Merdiven kullanmak, oturma pozisyonunuzu değiştirmek hatta içecek almak için mutfağa gitmek bile enerji yakmak demektir.
